Tasavvufta Rüya ile Amel ve Fıkıh Usulü Açısından Değerlendirilmesi

Dini ilimler içerisinde rüya ile en çok ilgilenen alan tasavvuftur. Tasavvuf hayatında rüyalar, özellikle tasavvufa yeni katılan müritlerin manevi eğitim süreci olan seyr ü sülûk aşamasında büyük önem taşır. Zira bu süreç rüyalara göre yürütülür. Ancak rüyanın tasavvuftaki kullanımı sadece sınırlı değildir. Sûfîler hangi şehirde ikamet edeceklerinden, kimleri kendilerine mürit seçeceklerine varıncaya kadar birçok konuda rüyalardan faydalanmışlardır. Bazı sûfîlere rüyalarında Hz. Peygamber veya diğer önde gelen sûfilerce çeşitli görevler tevdî edilmiştir. Yine bir kısım rüyalarda tasavvuf büyüklerinden dua ve zikirler öğrenilmiştir. ise yaptıkları davranışın hatalı olduğu yönünde uyarılar yapılmış, düzeltilmesi istenmiştir. Sûfîlerce anlatılan rüyaların birçoğunda vefat etmiş kimselerden ölüm sonrasında yaşananlara dair bilgiler öğrenilmek Bunun yanında mutasavvıfların gördükleri bazı fıkhî/amelî konulara hükümler çıkardıkları da görülmektedir. Buna bazen Peygamberden söz aktarımında araç olarak kullanılırken, fıkhî hükmün öğrenilmesi düzeltilmesinde, de gaybî bilginin elde edilmesinde kullanılmaktadır. Bu makalede amelî sahada sonuçları örnekler aktarılarak, bunlara değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca fıkıh usulü açısından amel edilme yönü bağlayıcılığı konusuna verilmiştir. Fıkhî açıdan rüyalarla edilmesi konusunda genel kural, peygamberlerin rüyaları dışında hiçbir herhangi şer‘î hüküm sabit olamaz. mevcut değiştirilemez, iptal edilemez. mubah alanlarda iyiliğe sevk etme, kötülüğü engelleme amacına işaret eden rüyalarla, rüyayı gören kişi edebilir. durumda bile zorunluluk bulunmamakta olup, istemediği takdirde -bu olsa da- gördüğü etmeyebilir.